Allereerst de vraag van Marianne of er, naar aanleiding van belangstelling voor Flits van enkele jongeren, interesse is om een wellicht op te richten jeugdafdeling van Flits te gaan begeleiden.
Kleur
Puck begint haar verhaal over een kleurrijke wereld met grottekeningen van 40.000 jaar oud. De natuur is een bron van kleurstoffen; de mens gebruikt al vroeg organische en anorganische pigmenten om afbeelden te creëren. Het vinden van een goed bindmiddel om deze te bewaren was daarbij een probleem.
Bekende voorbeelden van bindmiddelen waren ei, nat pleisterwerk (fresco’s), lijnolie (vanaf de 14e eeuw) en glazuur (op keramiek); tegenwoordig wordt synthetisch bindmiddel gebruikt en past alles in een tube.
Maar wat is kleur? Kleur is een eigenschap van licht; zonder licht geen kleur. Licht bestaat uit het (kleine) zichtbare gedeelte van het golfspectrum. Met de staafjes (licht/donker) en de kegels (rood/groen/blauw) in onze ogen kunnen wij kleur waarnemen.
Er zijn verschillende kleurenleren, waarvan die van Johannes Itten een van de bekendste is (primaire kleuren rood, geel en blauw, waarvan in mengvormen allerlei secundaire kleuren kunnen worden gevormd).
Er zijn twee verschillende manieren van kleurgebruik:
* additief (licht; bij monitoren en digitale camera’s). De primaire kleuren zijn Rood, Groen en Blauw (RGB), die in combinatie de kleur wit vormen.
* subtractief (pigment en verf; bij printers en offsetdrukken). De primaire kleuren hierbij zijn Cyaan, Magenta en Geel (Yellow) die in combinatie de kleur zwart vormen.
Door toevoeging van verzadiging (Saturation; 256 gradaties per kleur) en helderheid (Brightness) ontstaat een enorm palet aan verschillende kleuren.
Kleurbeheer
Elk apparaat in de reeks van foto maken t/m afdruk verwerkt kleur op zijn eigen manier, waardoor uiteindelijk het resultaat op papier behoorlijk kan afwijken van de werkelijkheid, die overigens voor iedereen ook weer verschillend kan zijn!
Daarom zijn er afspraken gemaakt over het beheer van kleur op basis van het bereik van het menselijke oog: de apparaat-onafhankelijke kleurruimte (CIELab wordt het meest toegepast).
Veel apparaten hebben sRGB als maximale bereik, wat veel kleiner is dan het bereik van het menselijke oog. Dit geldt ook voor het JPEG-formaat van de camera.
Bij RAW-formaat is het bereik groter: AdobeRGB. Speciale monitoren (o.a. van Eizo) zijn geschikt voor dit kleurbereik. Goede afdrukcentrales zoals Profotonet kunnen het AdobeRGB-bereik aan. Profonet gebruikt een eigen kleurprofiel, die je ook kunt downloaden. Dit is geen vereiste; Profotonet zet de aangeleverde foto’s automatisch om in het juiste kleurprofiel.
Printers moeten de RGB informatie omzetten in CMYK; een goede printer heeft hiervoor de juiste software, waarmee naast het kleurbeheer ook de papiersoorten en afdrukkwaliteiten kunnen worden ingesteld.
Veel Flitsers drukken hun foto’s niet zelf af. Jerry houdt een pleidooi voor het aanschaffen van een goede printer voor Flits; een nieuwe commissie voor het beheer hierover is dan wel van belang. Puntje voor het bestuur.
Bij monitoren is het van belang om regelmatig te kalibreren: het instellen van de monitor, waardoor de juiste kleurnuances worden weergegeven. Hiervoor zijn apparaatjes op de markt, zoals Spyder en EyeOne.
Ook kan je verschillende kleurprofielen van je monitor instellen en wijzigen (Mac: systeemvoorkeuren / beeldschermen / kleur en bibliotheek / colorsync / profiles).
In Photoshop kan je van te voren een voorbeeld (softproof) maken met het kleurprofiel van de afdrukcentrale / printer om een goed beeld te krijgen van de uiteindelijke afdruk (PS: weergave / instellen proef / aangepast; nieuw venster: drukproefvoorwaarde aanpassen; te simuleren apparaat kiezen).
Er is ook een natte-vinger-methode (met dank aan Marianne): maak een foto, stuur deze op naar jouw favoriete afdrukcentrale, houd de afdruk naast de versie in Photoshop en pas vervolgens eventueel de kleurinstellingen aan.
Een andere methode is het gebruik van de ColorChecker, een soort objectieve kleurenkaart met software, waarmee in Lightroom de kleuren geoptimaliseerd kunnen worden.
Fotoketting
Marijke heeft de fotoketting overgenomen van Yvonne. De meegekregen opdracht was sterk en liefde (in het vervolg graag 1 thema i.p.v. 2) en dat heeft ze vertaald in een mooie foto van een (sterke) beukenboom met een natuurlijk verlicht ingekerfd hartje. Het verbindende element met de vorige foto is de bosachtige omgeving. Met de kalibratie van de monitor van Marijke bleek overigens niets mis te zijn (foutje fotograaf).
Hans neemt de uitdaging aan om de volgende schakel aan de ketting te gaan vormen.
De Beste Club Wedstrijd (DBC) Fotobond
Marianne heeft een aantal voorbeelden meegenomen van de laatste bondswedstrijd om de huidige trends en kwaliteitscriteria inzichtelijk te maken en te bespreken. De drie best beoordeelde en de drie minst beoordeelde fotoclubs (elk 10 foto’s van minimaal 4 verschillende fotografen) worden getoond.
Wat valt iedereen op?
De nadruk ligt vooral op sfeer en gevoel; technisch volmaakt of esthetisch correct lijkt minder van belang. Interessante en ultieme belichting wordt vaak goed beoordeeld; ook een juiste kadering is van belang. Veel foto’s zijn vierkant.
Het gebruik van filters en nabewerkingstechnieken is alom vertegenwoordigd; het is (doorgaans) de kunst om dit functioneel toe te passen en niet alleen als een trucje. Over de beter beoordeelde foto’s is vaak goed van te voren nagedacht.
Er wordt een golfbeweging gesignaleerd in de beoordeling door de jaren heen; foto’s zijn minder abstract en creatief gebruik van Photoshop wordt beter beoordeeld dan voorheen.
De meningen over de kwaliteit en inhoud (soms onduidelijk wat de bedoeling is geweest van de fotograaf) van de beter beoordeelde foto’s zijn (gelukkig) verdeeld.
Deelname van Flits volgend jaar is nog een open discussie; Marianne wil alleen meedoen als er per fotoclub 10 verschillende fotografen meedoen. Veel leden zien nog niet de noodzaak om aan een dergelijke wedstrijd mee te doen. Wordt vast nog vervolgd.
Al met al een afwisselende en informatieve avond (met dank aan Puck, Marijke, Marianne en alle andere aanwezigen) ... en voor wie het vergeten was: het thema voor de seizoenswedstrijd (mei 2016) is “bij mij in de straat”.